Hoe gelukkiger de leerkracht, hoe hoger de kwaliteit van het onderwijs? Twee Klassewerkplekken in Gelderland geven het antwoord

Wat is de relatie tussen onderwijskwaliteit en werkgeluk? Daarover praten we met 2 Klassewerkplekken in Gelderland in onze nieuwste podcast. Aan tafel zitten: Leonie Matthijsse, schoolleider van de Margrietschool in Ermelo en Christine van Mullem, schoolleider van en Annemieke Keersmaekers, IB-er op Daltonschool De Borgwal in Bemmel.

Hieronder vind je een samenvatting van de podcast. Wil je deze in het geheel beluisteren, dan kan dat hier of op je favoriete podcast app.

Van zwakke school naar Klassewerkplek

Dat de Margrietschool dit jaar Klassewerkplek is, is op zijn minst opmerkelijk. Drie jaar geleden werd de school na een inspectiebezoek als zwak bestempeld. Het team zette direct met elkaar de schouders eronder, tijdens de lockdown nota bene. Binnen een jaar was de kwaliteit weer voldoende. Nu, drie jaar later, zijn ze direct bij hun eerste deelname, Klassewerkplek geworden.

Dat toont aan dat de leerkrachten gelukkig zijn in hun werk en de kwaliteit van het onderwijs is toegenomen. Zou dit samenhangen?

Oog voor elkaar

Het werkgeluk is mede te danken aan hoe hecht het team heeft samengewerkt in de laatste jaren om de school er weer bovenop te krijgen. Ze hebben steeds op elkaar gelet en elkaar geholpen, want er werd nogal wat van de medewerkers verwacht. De bestuurder stelde dan ook na het inspectiebezoek expliciet aan alle medewerkers de vraag om ervoor te gaan en zich te verbinden aan de opdracht van de school, als ze weer terugkwamen van de kerstvakantie. Niet iedereen kon het traject aan en de school moest afscheid nemen van een aantal leerkrachten. “Dat is pijnlijk”, zegt schoolleider Leonie, “maar degenen die overbleven, wisten waar ze op intekenden. Dat zorgde voor een goede dynamiek. Zeker toen het resultaat opleverde.”

Toen ze vorig jaar een visie opstelden, ging dat dan ook heel snel, omdat iedereen al wist waar ze naartoe gingen. Het moest alleen nog op papier. Leonie heeft al die jaren het proces vooral gefaciliteerd en duidelijk gemaakt dat ze als team optrokken. “Het team is heel erg bevraagd, het werd niet allemaal in het kamertje van de directeur besloten.”, vertelt ze.

Het werd niet allemaal in het kamertje van de directeur besloten.

Tijdens het traject na het bezoek van de inspectie, hielden ze elkaar altijd in het oog. Leonie geeft een voorbeeld dat duidelijk maakt hoe ze dat deden: “Richting de zomervakantie liep iedereen aardig op zijn tenen. Toen hebben we lootjes getrokken. Iedereen moest in de laatste zes weken twee keer voor een leuk presentje of een aardigheidje voor iemand anders zorgen. Soms lag er dus ineens iets bij het kopieerapparaat voor iemand of op iemands fietszadel. Zo was er steeds een moment van verrassing, en vooral waardering voor elkaar.”

Vier het onderwijs

Verantwoordelijkheid en samenwerking zijn ook voor de Daltonschool De Borgwal kernwaarden. Ook daar doen ze het samen. Stagiaires zitten niet aan een aparte tafel, maar zijn onderdeel van het team. Dat is niet vanzelfsprekend, zag IB’er Annemieke, bij andere besturen waar zij stage liep. “We staan echt aan qua aandacht voor elkaar. Dus we kijken ’s ochtends: hoe komt iedereen binnen? Hoe gaat het? Heb je nog iets nodig? We duiken niet gelijk in ons eigen klaslokaal.”

We staan echt aan qua aandacht voor elkaar.

Hun aanpak werkt, want ze lijken predikaten te verzamelen op De Borgwal. Ze zijn voor de 5e keer uitgeroepen tot Excellente school, en met een gemiddelde score van 4,63 en een responspercentage van 100%, schoten ze vorig jaar bij de eerste keer dat ze meededen aan het onderzoek meteen de top van de lijst van Klassewerkplekken binnen. Ook hier lijkt de relatie tussen werkgeluk en onderwijskwaliteit voor de hand te liggen.

Christine en Annemieke verkondigen actief hoe mooi het onderwijsvak is. Daarvoor zoeken ze de pers op en publiceren ze veel via social media: “Er wordt al genoeg gemopperd in het onderwijs. Laten we het vooral over de mooie voorbeelden hebben en die vieren. Want er is een heleboel te vieren.”, zegt Annemieke.

Het moet een feest zijn om op De Borgwal te werken, want ze hebben veel lange dienstverbanden – Schoolleider Christine werkt er al 21 jaar, vanaf haar LIO stage – maar ook gepensioneerde leerkrachten komen nog graag terug als tijdelijke invalkracht. De tijdelijke opvang hebben ze daarmee goed op orde. En dat geldt ook voor de formatie, want ook stagiaires blijven graag ‘plakken’. Christine vertelt: “Als je het als team heel leuk en gezellig hebt en mooie dingen kan laten zien met de kinderen, dan werkt dat als een olievlek.”

Onderwijskwaliteit en plezier gaan prima samen

De Borgwal verwijst in haar berichtgeving vaak naar wetenschappelijke literatuur. Ze zijn aangesloten bij het Wetenschapsknooppunt van de Radboud Universiteit, waarin scholen en academici samenkomen om wetenschappelijk onderzoek te vertalen naar de klas. Juist omdat ze in een opwaartse spiraal zitten, niet worstelen met personeelstekort, kunnen ze op De Borgwal tijd vrijmaken voor dit soort zaken. Christine: “We zitten in een soort flow. En dan komt alles je aanwaaien.”

We zitten in een soort flow. En dan komt alles je aanwaaien.

Op de vraag hoe je ombuigt naar een dergelijke flow, geven de geïnterviewden verschillende tips. Christine noemt: elkaar echt zien. Leonie noemt het belang van ruimte geven aan de onderwijsprofessional, maar ook dat het om kleine dingen gaat, bijvoorbeeld in plaats van een boekenbon geven, vragen welke boek de collega’s willen lezen en dat dan aanschaffen. “Het hoeft echt niet ingewikkeld te zijn.” Annemieke noemt vertrouwen en collega’s het gevoel geven dat ze het niet alleen hoeven te doen. Dat je samen werkt aan professionalisering.

Podcast werkgeluk en onderwijskwaliteit

Dat er een relatie is tussen onderwijskwaliteit en werkgeluk, blijkt wel uit dit gesprek. En dat er gelachen wordt op deze scholen, komt ook ruimschoots aan bod. Kwaliteit en plezier gaan dus prima samen. Wil je weten hoe deze scholen zorgen voor plezier, en een goede sfeer, of wil je meer weten over het Wetenschapsknooppunt, luister dan de hele podcast hier of in je favoriete podcast app.